''ΚΟΜΗΤΗΣ''

Ο κομήτης γενικά είναι ένα νεφελώδες ουράνιο αντικείμενο με μικρή μάζα,που περιφέρεται γύρω από τον ήλιο.Η όψη του και η λαμπρότητα του ποικίλλει σημαντικά με απόστασή του απο τον Ήλιο.Όταν βρίσκεται πολύ μακριά απο αυτόν,εμφανίζεται σαν αμυδρός αστέρας και αποτελείται απο ένα σώμα ή σύνολο σωμάτων αντανακλά στο ηλιακό φώς και ονομάζεται πυρήνας.Καθώς ο κομήτης πλησιάζει τον ήλιο αναπτύσεται γύρω απο τον πυρήνα μια νεφέλη που ονομάζεται κόμη και η οποία μαζί με τον πυρήνα αποτελούν την κεφαλή του κομήτη. Η κόμη περιέχει σκόνη και αέρια που απελευθερώθηκαν απο τον πυρήνα με την βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Οταν ο κομήτης πλησιάσει πολύ στον ήλιο μπορεί να αναπτυχθεί μια ουρά μερικές φορές πολύ μακριά και λαμπρή, που γενικά διευθύνεται αντίθετα απο τον ήλιο. Ένας κομήτης στο στάδιο αυτό λάμπει εν μέρει εξαιτίας της σκέδασης της ηλιακής ακτινοβολίας στα σωματίδια της σκόνης και εν μέρει απο επανεκπομπή απο το αέριο της ηλιακής ακτινοβολίας που απορρόφησε.

Ένα μικρό ποσοστό των κομητών έχει ουρά αλλά όλοι παρουσιάζονται διάχυτοι για αρκετό χρόνο.Οι κομήτες ακολουθούν γενικά επιμηκυσμένες τροχιές κυρίως [ελλείψεις αλλά ακόμη και υπερβολές] σε αντίθεση με τις σχεδόν κυκλικές πλανητικές τροχιές.Οι τροχιές τους μπορεί να παρουσιάζουν κάποια κλίση ως προς το επίπεδο περιφοράς της γης [εκλειπτική]. Οι περισσότερες τροχιές κατά την εκλειπτική είναι ελλείψεις με σχετικά μικρές διαστάσεις και εκκεντρότητες σχεδόν όπως και οι τροχιές των μικρών πλανητών. Κομήτες με τέτοιες τροχιές ονομάζονται περιοδικοί [με περιόδους μικρότερες από 200 χρόνια]. Οι κομήτες και οι βροχές μετεωριτών σχετίζονται σαφώς και οι κομήτες θεωρούνται οτι είναι υπεύθυνοι σχεδόν για όλες τις βροχές διαττόντων.

Οι κομήτες ίσως να αποτελούν το παλαιότερο και το καλύτερο διατηρημένο υλικό του ηλιακού συστήματος και πιθανώς να είναι τα μόνα δείγματα που μας δίνουν πληροφορίες για τα αρχικά στάδια της ηλιακής νεφέλης και για τις διεργασίες που οδήγησαν στον σχηματισμό των πλανητών. Κάθε κομήτης αναγνωρίζεται με εναν αύξοντα αριθμό και μια ονομασία.Ο πρώτος του συμβολισμός προέρχεται απο το ημερολογιακό έτος της ανακάλυψής του που ακολουθείται απο ενα γράμμα το οποίο δίνει τη σειρά της ανακάλυψής μέσα στο έτος αυτο πχ 1962α,1962b. Ακολουθεί μια πιο επίσημη ονομασία η οποία προέρχεται απο την ημερομηνία που ο κομήτης πλησιάζει το περιήλιο και έναν ρωμαικό αριθμό που καθορίζει την τάξη με την οποία ο κομήτης θα το πλησιάσει.Ετσι μετά το Νοέμβριο του 1964 οι δυο πιο πανω κομήτες ονομάστηκαν 1962ΙΙ και 1962V αντίστοιχα.

Οι κομήτες παίρνουν επίσης και το ονομά τους ή των παρατηρητών που τους ανακάλυψαν , με μέγιστο τρία ονόματα. Στην ονομασία ενός κομήτη με μικρή περίοδο μπαίνει μπροστά η ένδειξηΡΙ ενώ μπορεί να προστίθεται μετά το όνομα του παρατηρητή αραβικός αριθμός που δείχνει οτι ο ίδιος παρατηρητής έχει αποκαλύψει περισσότερους απο έναν περιοδικούς κομήτες. Μερικοί περιοδικοί κομήτες παίρνουν την τελική ονομασία απο τον επιστήμονα που απέδειξε οτι πρόκειται περί περιοδικού κομήτη οπως είναι οι περίφημοι κομήτες του Ρ/ΗΑLLEY, P/LEXELL, P/ENCE και p/CROMMELIN.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ

Ο άνθρωπος θαύμαζε και φοβόταν πάντα την ξαφνική εμφάνιση των λαμπρών κομητών. Συνήθως ο παρατηρητής τους ήταν γεμάτος απο φόβο και προλήψεις μάλλον παρά απο θαυμασμό για την παράξενη ομορφιά τους ή το επιστημονικό ενδιαφέρον του φαινομένου.Ο Νεύτων ήταν εκείνος που πρώτος ερμήνευσε σωστά την κίνηση των κομητών . Είναι εκείνος που έδειξε οτι η βαρυτική έλξη που οδηγούσε τις σχεδόν κυκλικές ελλειπτικές κινήσεις των πλανητών, μπορούσε επίσης να εξηγήσει τις τροχιές, που ήταν ελλείψεις με μεγάλη εκκεντρικότητα ή ακόμη και παραβολές ή υπερβολές με τον ήλιο στη μια εστία τους. Ο Άγγλος αστρονόμος [Εdmond Halley] εφάρμοσε τη μέθοδο του Νεύτωνα σε ορισμένο αριθμό κομητών και μπόρεσε να υπολογίσει γι' αυτούς παραβολικές τροχιές.Έβγαλε το συμπέρασμα οτι τα αρχεία της τροχιάς οριών απο τους κομήτες αυτούς ήταν ίδια και ότι οι χρονολογίες της εμφάνισής τους απείχαν μεταξύ τους κατά το ίδιο σχεδόν χρονικό διάστημα[1531,1607,1682]. αργότερα ο Halley παρατήρησε ότι ένας λαμπρός κομήτης είχε εμφανιστεί το 1456 και πιθανώς ένας άλλος το 1378. Έτσι συμπέρανε ότι οι πέντε εμφανίσεις ήταν πέντε διαδοχικές επιστροφές του ίδιου κομήτη, του οποίου η τροχιά πρέπει να ήταν ελλειπτική με περίοδο 75 σχεδόν ετών. Ο ίδιος πρόβλεψε ότι η επόμενη επιστροφή του θα ήταν το 1758, αν και είχε πολύ σωστά εξηγήσει τις μικρές διακυμάνσεις στην περίοδο ως οφειλόμενες στη βαρυτική έλξη του Δία και του Κρόνου, και ήξερε, έτσι, ότι ήταν πιθανόν η περίοδος να αλλάξει και πάλι.

Ένας ακριβής υπολογισμός της τροχιάς δεν θα ήταν δυνατή την εποχή εκείνη. Η ημερομηνία που προβλεπόταν ως πιθανή για τη διάβαση του κομήτη απο το περιήλιο ήταν η 13η Απριλίου 1759, με υπολογισμένο πιθανό σφάλμα ενός μηνός πρίν ή μετά απο την ημερομηνία αυτή εξαιτίας των διαφόρων προσεγγίσεων. Ο κομήτης εντοπίσθηκε ξανά τον Δεκέμβριο του 1758 και έφτασε στο περιήλιο στις 12 Μαρτίου 1759. Η επιστροφή του κομήτη και η επιτυχία του υπολογισμού της τροχιάς και της πρόβλεψης της επιστροφής θεωρήθηκαν σωστά ως μια ακόμη εντυπωσιακή επιβεβαίωση της θεωρίας της βαρύτητας του Νεύτωνα. Ο κομήτης που τώρα πια είχε πάρει το όνομα του HALLEY επέστρεψε στο περιήλιο το 1835 με διαφορά τριών ημερών απο τη μέση ημερομηνία, τεσσάρων ανεξάρτητων προβλέψεων. Παρόμοια ακρίβεια επιτεύχθηκε με την πρόβλεψη της ημερομηνίας διάβασης απο το περιήλιο του 1910. Με τη βοήθεια της υπολογισμένης τροχιάς ένας πίνακας με 29 διαβάσεις αυτού του κομήτη απο το 239Π.Χ καταρτίστηκε 100 χρόνια μετά το θάνατο του HALLEY.

Ο πίνακας [ που αναθεωρήθηκε αργότερα ] έδειξε οτι ο κομήτης του HALLEY ήταν εκείνος που αποθανατίστηκε στον τάπητα Μπαγιέ που εξιστορούσε την κατάκτηση της Αγγλίας απο τον Γουλιέλμο του κατακτητή το 1066 καθως και το μεγάλο κομήτη του 1456, που προκάλεσε πανικό στους χριστιανούς επειδη θεωρήθηκε ότι συνδεόταν με την άλωση της Κωνσταντινούπολης απο τους Τούρκους. Σχεδόν τίποτε δεν ήταν γνωστό για τη φυσική δομή και την σύνθεση των κομητών μέχρι το δεύτερο μισό του 19ου αι. Η πρώτη οπτική φασματοσκοπική παρατήρηση κομητών το 1864 έδειξε τρείς λαμπρές ταινίες που αναγνωρίστηκαν το 1868 ως οι ταινίες swan του μοριακού άνθρακα. Το πρώτο φασματογράφημα κομήτη, το 1881 ανακάλυψε έντονη υπεριώδη ακτινοβολία που οφείλεται στην παρουσία δικυανίου και άλλα ασθενέστερα χαρακτηριστικά που αναγνωρίστηκαν αργότερα. Οι πρωτοποριακές αυτές φασματοκοπικές παρατηρήσεις έθεσαν τις βάσεις για την συχγρονη θεωρία των κομητών.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΗΤΩΝ

Μέχρι τις αρχές του 20ου αι οι κομήτες ανακαλύπτονταν αποκλειστικά με οπτικές παρατηρήσεις. Σήμερα η σημασία των φωτογραφικών παρατηρήσεων αυξάνεται συνεχώς αλλά πολλές ανακαλύψεις εξακολουθούν να γίνονται οπτικά από ερασιτέχνες αστρονόμους.Αν και συχνά οι κομήτες παρατηρούνται κοντά στο δυτικό ορίζοντα μετά τη δύση του ηλίου ή στον ανατολικό ορίζοντα πριν από την ανατολή του ειναι δυνατόν να βρεθούν σε οποιοδήποτε σημείο του ουρανού. Αν ένας κομήτης δεν έχει ουρά μπορεί να φαίνεται σαν νεφέλωμα εκπομπής , σφαιρωτό σμήνος ή γαλαξίας. Σε όλες τις περιπτώσεις είναι απαραίτητη η σύγκριση με αστρονομικούς χάρτες. Ο φημισμένος Γάλλος κυνηγός κομητών του 18ου αι Μέσιε καθιέρωσε τον γνωστό ομώνυμο κατάλογο Νεφελωμάτων για να μην γίνεται σύγχισή τους με κομήτες .Οι περισσότεροι κομήτες είναι αμυδροί, είτε πραγματικά αμυδροί είτε επειδή δεν έρχονται ποτέ κοντά στον ήλιο και στη γη. Πολλοί κομήτες ανακαλύπτονται τυχαία απο επαγγελματίες αστρονόμους στη διάρκεια επισκοπήσεων του ουρανού για άλλα προγράματα.Ο ολικος μέσος ρυθμός των ανακαλύψεων κομητών απο το 1951 εως το 1970 ήταν εννέα κομήτες κάθε χρόνο. Μέχρι τώρα έχουν ανακαλυφτεί και καταγραφεί περισσότεροι απο 1660 κομήτες αλλα μια πρόχειρη εκτίμηση του ελάχιστου ολικού αριθμού των κομητών που υπάρχουν βασισμένη στη στατιστική εκείνων που ανακαλύφθηκαν ποικίλει από μερικές εκατοντάδες χιλλιάδες σε μερικά εκατομμύρια. Ο πραγματικός αριθμός ίσως να είναι ακόμη μεγαλύτερος από την εκτίμηση αυτή.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΟΜΗΤΩΝ ΜΕ ΤΗ ΓΗ

Η γη πέρασε μέσα από την ουρά του κομήτη του HALLEY το 1910. Τέτοιου είδους συνάντηση δεν προκαλεί κανενός είδους καταστροφή : αν και το υλικό του κομήτη περιέχει δικυάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα που και τα δύο είναι δηλητηριώδη, η πυκνοτητά τους είναι τόσο μικρή ώστε τα αποτελέσματα τους είναι πολύ πιο μικρά απο εκείνα που προκαλούν απο τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και οι καπνοί των εργοστασίων. Λόγου χάρη η σύγκρουση με έναν στέρεο πυρήνα κομήτη με διάμετρο εκατό περίπου μέτρων και ταχύτητα πρόκρουσης [20 χιλιόμετρα ανα δευτερόλεπτο CKm/s] θα ήταν καταστρεπτικλη αλλά σπάνια. Μια τέτοια σύγκρουση, ίσως να συμβαίνει κάθε ένα εκατομμύριο χρόνια.Αν ο πυρήνας αποτελείται απο ένα σύνολο σωματιδίων με διαστάσεις μικρών τότε θα παρατηρηθει απλώς μια πυκνή βροχή μικρομετεωριτών.-