ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ

         Καθώς οι νεές ευθύνες της ενηλικίωσης πλησιάζουν και οι δυσκολίες της σεξουαλικής προσαρμογής γίνονται ολοφάνερες, τα συνηθισμένα αισθήματα της δυστυχίας και της εσωτερικής αναστάτωσης εξελίσσονται για μερικούς εφήβους σε πιο σοβαρές καταθλιπτικές διαθέσεις-μια αίσθηση ανικανότητας και αδυναμίας απέναντι σε γεγονότα που είναι έξω, πάνω ή πέρα από τον έλεγχό τους.Μερικοί έφηβοι μάλιστα, επιχειρούν να αυτοκτονήσουν.
Η ηπιότερη μορφή της κατάθλιψης μπορεί να φανεί ως μια έλλειψη ψυχικής ενέργειας και ευεξίας. Στις πιο σοβαρές εκδηλώσεις της, οι έφηβοι τείνουν να είναι ευέξαπτοι και κακοδιάθετοι. Όταν αυτή βρίσκεται στη χειρότερη μορφή της, κοιμούνται λίγο, χάνουν την όρεξη τους και είναι συνέχεια κατηφείς, απαθείς και χωρίς ζωντάνια. Οι έφηβοι, που(για οποιονδήποτε λόγο) έχουν κατάθλιψη, νιώθουν αβοήθητοι, θλιμμένη και άχρηστοι, μερικές δε φορές το βρίσκουν αδύνατο να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής.

Η απάθεια των εφήβων με εδύνατη υγεία εκλαμβάνεται, συχνά λανθασμένα, ως τεμπελι. Αν ένα παιδί πρέπει να έχει επιτυχίες στο σχολείο, η καλή υγεία είναι ζωτικής σημασίας. Η υγεία δημιουργεί τη βάση για την απαιτούμενη αντοχή ώστε να μπορέσει να συγκεντρωθεί με τις ώρες στην τάξη. Η κανονική παρακολούθηση στο σχολείο εξαρτάται απο αυτό και η πρόοδος στα μαθήματα, με τη σειρά της, εξαρτάται λογικά από τη συνεπή παρουσία στα μαθήματα.

Η παρακάτω λίστα συμπτωμάτων θα σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τυχόν σημάδια σε ένα άτομο:

  1. Μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από έλλειψη χαράς και συναισθηματική φτώχια (περρισότερο επίμονη και έντονη από τις <<μαύρες>> που έχουμε κατά καιρούς).
  2. Μια ευδιάκριτη αλλαγή στις συνήθειες φαγητού ή και ύπνου.
  3. Ένα αίσθημα αδυναμίας,απελπισίας και απέχθειας για τον εαυτό του.
  4. Μια ανικανότητα συγκέντρωσης και επιτυχημένης δημιουργίας.
  5. Τα πάντα (ακόμα και η ομιλία ή το ντύσιμο) φαίνεται ότι τον κουράζουν.
  6. Εκνευριστική ή επιθετική συμπεριφορά.
  7. Μια ξαφνική αλλαγή επίδοσης στα διαγωνίσματα του σχολείου.
  8. Μια συνεχής αναζήτηση για διασκεδάσεις και νέες δραστήριοτητες.
  9. Επικίνδυνες-παρακινδυνευμένες συμπεριφορές (π.χ. με ναρκωτικά\αλκοόλ,επικίνδυνη οδήγηση,παραπτωματικές πράξεις).
  10. Ήδη υπάρχουσες φιλίες απορρίπτονται ή αγνοούνται.

Η κατάθλιψη μπορεί να καλύπτεται στην εφηβεία και έτσι να μην την πάρουμε είδηση εύκολα.Ενα άλλο πρόβλημα,για κάποιον που <<επαγρυπνεί>>,είναι το ότι κάθε σύμπτωμα από τον παραπάνω κατάλογο μπορεί να εμφανιστεί φυσιολογικά,στην εφηβεία,χωρίς με κανένα τρόπο να υποδηλώνει μια καταθλιπτική διαταραχή.

Φαίνεται παράδοξο το ότι οι υψηλοί στόχοι,τους οποίους οι προ-έφηβοι και οι έφηβοι θέτουν στους εαυτούς τους,ταυτόχρονα τους δημιουργούν και προβλήματα.Όλα δείχνουν ότι οι νέοι άνθρωποι,που κάνουν πολύ αυστηρή αυτοκριτική,που νιώθουν μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην ιδεώδη και στην πραγματική εικόνα του εαυτού τους,τείνουν να είναι αγχώδεις,ανασφαλείς,καταθλιπτικοί και σε κάποιο βαθμό κυνικοί.Μερικές φορές καταλήγουν σε συναισθήματα απελπισίας.Η κατάθλιψη είναι ένα συχνό συνοδευτικό φαινόμενο τάσεων αυτοκτονίας η οποία συνδέεται συνήθως με συναισθηματικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς καθώς και αντίστοιχη σωματική και κοινωνική πίεση.Ο αριθμός των αυτοκτονιών αυξάνει έντονα κατά τη διάρκεια της εφηβείας,έτσι ώστε να γίνεται η πιο συχνή ανάμεσα στις έξι πιο συνηθισμένες αιτίες θανάτου στους μεγαλύτερους εφήβους (οι αντίστοιχοι αριθμοί για τους ενήλικες είναι αρκετά χαμηλότεροι από αυτούς, είναι δε πολύ χαμηλοί για την τρίτη ηλικία).

ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ

Η απόπειρα αυτοκτονίας είναι σε μεγάλο βαθμό ένα φαινόμενο των τελευταίων χρόνων της εφηβείας και η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται μεταξύ των 15-19 ετών.Παρατηρήθηκε μια δεκαπλάσια αύξηση της συχνότητας των αυτοκτονιών από τη δεκαετία του'60 για τα έφηβα αγόρια και μια πενταπλάσια αύξηση για τα κορίτσια

Παρόλα αυτά,οι απόπειρες αυτοκτονίας των εφήβων κοριτσιών ξεπερνούν κατά πολύ αυτές των αγοριών.Κανείς δεν φαίνεται ικανός να ερμηνεύσει αυτή την αυξητική τάση.Δε φαίνεται να σχετίζεται με την κατάχρηση ναρκωτικών ή με την ευκολία που δίνουν οι γιατροί συνταγές για διάφορα χάπια.Ίσως σχετίζεται με την αύξηση της χρήσης αλκοόλ και είναι πιθανότατα συνδεδεμένο,κατά κάποιο τρόπο,με την αύξηση των συζυγικών προβλημάτων και διαζυγίων,όπως και της ανεργίας και της εγκληματικότητας.

Οι έφηβοι έχουν μερικές φορές φαντασιώσεις σχετικά με το θάνατο τους,διότι θέλουν να δώσουν ένα τέλος σε όλα αυτά που τους βαραίνουν.Ταυτόχρονα όμως, θέλουν να επιζήσουν και να είναι παρόντες στη δική τους κηδεία,ώστε να μπορούν να απολαύσουν τη στεναχώρια και την ενοχή των γονέων και φίλων που τα έχουν χαμένα.Αυτές οι φαντασιώσεις δείχνουν ότι μερικοί έφηβοι δεν μπορούν να εκτιμήσουν σωστά την<<οριστικότητα>>του θανάτου,ή τουλάχιστον όχι κατά τη διάρκεια μιας καταθλιπτικής ή υστερικής κατάστασης και επίσης όχι στο χρόνο που σχεδιάζεται η θεατρική κίνηση μιας απόπειρας αυτοκτονίας(και συχνά είναι κάτι περισσότερο από μια<<κίνηση>>).Αν και είναι μια κοινότυπη άποψη,είναι φανερό ότι η αυτοκτονία είναι συχνά μια κραυγή για βοήθειαΟι απειλές για αυτοκτονία πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και να μην απορρίπτονται με τη φράση <<Αν το εννοούσε στ' αλήθεια,θα το πραγματοποιούσε,δε θα απειλούσε ότι θα το κάνει >>.Πολλά άτομα που έχουν απειλήσει ότι θα αυτοκτονήσουν,στο τέλος εκτελούν την απείλη τους στην πραγματικότητα.Στις περιπτώσεις της εφηβικής κατάθλιψης ή\και της απόπειρας αυτοκτονίας θα πρέπει το άτομο να συμβουλευτεί το γιατρό του ο οποίος θα τον παραπέμψει σ'έναν Κλινικό Ψυχολόγο ή Παιδοψυχίατρο.